KAMU İHALE SÖZLEŞMESİNİN

İHALE DOKÜMANINA UYGUN OLMASI ZORUNLULUĞU

4735 sayılı Yasanın 4. maddesi ve 4734 sayılı Yasanın 46. maddesi gereğince, ihale dokümanında belirtilen şartlara aykırı sözleşme düzenlenmesi ve düzenlenecek sözleşmelerde ihale dokümanında yer alan şartlara aykırı hükümlere yer verilmesi mümkün değildir. Fakat sözleşme tasarısında düzenlenmeyen bir hususun tarafların iradesi ile sözleşmede yer alması ise mümkündür.

Nitekim bu husus Yargıtay 15. Hukuk Dairesinin 2020/2029 Esas, 2021/1677 Karar sayılı ilamında da ifade edilmiş olup, anılan ilamda; “Dava, taraflar arasında 04.09.2012 tarihinde imzalanan…Caddesi Kavşak,Yol ve ortak altyapı İnşaatı işine ilişkin birim fiyatlı sözleşmenin 33.27 nolu maddesinde yer alan ‘yüklenici tarafından verilen birim fiyat mektubu eki birim fiyat cetvelindeki teklif fiyatları yaklaşık maliyete göre belirlenen ortalama indirim oranından daha düşük iş kalemlerinde imalatın her ne sebeple olursa olsun teklif birim fiyat cetvelindeki miktardan daha az yapılacak olursa kalan miktar kısmına yaklaşık maliyette belirlenen birim fiyata yüklenicinin toplam teklifine yaptığı ortalama indirim oranı uygulanarak kesin hak edişten bir önceki hak edişe (-) olarak dahil edilir.’ düzenlemesinin ihale dokümanlarından ‘idari şartnamede’ yer almadığı, sözleşmenin bu hükmünün idari şartnameye-ihale dokümanına aykırı düzenlenmiş olduğu ve yok hükmünde olduğu, idari şartnamede yer almayan ve olmayan hükmün sözleşme tasarısına ve mevzuata aykırı olduğundan haksız, kanunun emredici hukuk kurallarına ve eşitliğe aykırı olması sebebi ile sözleşmenin anılan maddesinin iptali istemine ilişkindir.

…Mahkemece verilen kabul kararına gerekçe olarak gösterilen 4735 sayılı Kanunun 4 ve 4734 sayılı Kanunun 46 ncı maddesindeki…hükmü bu aşamada düzenlenecek sözleşmenin ihale dokümanında yer alan hükümlere aykırı hükümler ihtiva etmesini önlemeyi amaçlamaktadır. Örneğin; ihale dokümanı kapsamında yer alan idari şartname ve sözleşme tasarısında, ‘fiyat farkı verilmeyecek’ şeklinde belirlenen hüküm hilafına yüklenici ile imzalanan sözleşmede ‘fiyat farkı verilecektir’ şeklinde bir düzenleme yapılamayacaktır.

Bu durumda sözleşme, tasarısında düzenlenmeyen bir hususun tarafların iradesi ile sözleşmede yer alması elbette mümkündür. Zira…hukukumuzda sözleşme serbestisi vardır. Taraflar, kanuna, ahlaka ve adaba aykırı olmadıkça istedikleri konuda sözleşme yapabilecekleri gibi, yaptıkları sözleşmelere de istedikleri hükümleri koyabilirler…aslolan tarafların iradesi ve sözleşme serbestliği ilkesidir…dava konusu olayda uyarlama talebi ve şartları bulunmamaktadır. Bu bilgiler ışığında, davacı basiretli bir tacir gibi davranmakla yükümlü olup, sözleşme şartlarını iyice değerlendirip hesaplayarak sözleşme yapmakla yükümlü olduğu, somut olayda davanın sözleşmenin imzalanmasından 2 yıl sonra açılmış olup, imza aşamasında da herhangi bir itirazı bulunmayıp, iş yapılıp tamamlanma aşamasında ileri sürülen talebinin TMK’nın 2. maddesine aykırı olduğunun kabulü gerektiği değerlendirilerek davanın reddine karar verilmesi gerekirken…” şeklinde karar vermilmiştir.