EMNİYET TEŞKİLATINDA TERFİ

 

 

3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu’nun 55. maddesinde; “Rütbelere terfi ettirilecek personelin kurullarda görüşülmesi kıdem sırasına göre, rütbelere terfiler ise liyakate göre yapılır.” hükmü yer almaktadır.

 

Bu maddeye dayanılarak hazırlanan ve 10/05/2015 günlü, 29351 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik‘in 4. maddesinde liyakat, personelin bir üst rütbedeki görevlerin gereklerini yerine getirebilme niteliği olarak tanımlanmış; “Merkez ve Yüksek Değerlendirme Kurullarının değerlendirme ve karar usulü” başlıklı 20. maddesinde;

“(1) Merkez ve Yüksek Değerlendirme Kurulları, terfi edecek personel hakkında;

a) Bulunduğu rütbedeki performans değerlendirme, başarı ve üstün başarı belgesi bilgilerini,

b) Mesleki bilgi, beceri ve davranışları ile geçmiş hizmetlerini,

c) Bulunduğu rütbede, affa uğramış veya ertelemeye dair hüküm verilmiş olsa bile, adli mercilerce verilen cezalarını,

ç) Bulunduğu rütbede, affa uğramış olsa bile, verilen disiplin cezalarını,

d) Hakkında devam etmekte olan soruşturma ve kovuşturma bilgilerini,

e) Bu Yönetmelikte belirtilen Dördüncü Sınıf Emniyet Müdürü rütbesine terfi için yapılan sınavlar sonucunda elde ettiği başarı durumlarını, dikkate alarak belirleyecekleri liyakat koşullarına göre değerlendirerek, edinecekleri kanaate göre oy çokluğu ile karar verirler.

(2) Birinci fıkranın (b) bendi kapsamındaki mesleki bilgi, beceri ve davranışları bakımından personel hakkında yapılacak değerlendirmede; bu Yönetmeliğin ek 1 inci maddesinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde düzenlenecek (Ek1) Birim Değerlendirme Komisyonu Görüş Formu dikkate alınır.

(3) Hizmet ihtiyacı sebebiyle her amir rütbesinde bulunması gereken toplam personel sayısına göre yapılan liyakat değerlendirmesi sonucunda, ilgili personelin durumuna göre “Terfi Eder.”, “Soruşturma Sonucuna Göre Terfi Eder.”, “Performans Puanına Göre Terfi Eder.”, “Terfi Etmez.” veya “Kadrosuzluktan Terfi Etmez.” kararları verilir.

(4) Birinci fıkranın (d) bendi kapsamında yapılacak değerlendirmede; soruşturma açılmasına neden olan ihbar veya şikayetlerin personeli mağdur etmek amacıyla yapıldığı yönünde Kurul üyelerinde kanaat oluşması halinde, yapılan soruşturma ve kovuşturmalar dikkate alınmaz. Ancak liyakatli olduğu değerlendirilmekle birlikte soruşturma ve kovuşturma sonucunun beklenilmesi uygun görülen personel hakkında “Soruşturma Sonucuna Göre Terfi Eder.” kararı verilebilir.

(5) Son performans puanı kurul tarihi itibarıyla doldurulmamış olmakla birlikte, liyakatli olduğu değerlendirilen personel hakkında “Performans Puanına Göre Terfi Eder.” kararı verilir.

(6) Kurul üyeleri veya raportör, Kurulda kendileri ile ilgili görüşme olması halinde, görüşme süresince toplantıya ve oylamaya katılamaz. Üyenin ayrılması, toplantının devamına ve karar alınmasına engel teşkil etmez.” hükmüne, “Kurullara hazırlık ve toplanma zamanı” başlıklı 21. maddesinde ise;

“(1) Personel Dairesi Başkanlığı tarafından;

a) (Değişik:RG-28/5/2020-31138-C.K-2581/11 md.) Yıl içinde hakkında terfi değerlendirmesi yapılacak polis amirlerinin; sicili, adı, soyadı, rütbesi, grubu, bulundukları rütbedeki bekleme süreleri, bulunduğu rütbe ve üst rütbeye terfi tarihleri, bulunduğu rütbedeki performans değerlendirme puanlarının ortalaması ile son performans puanı, bulunduğu rütbedeki cezaları, başarı ve üstün başarı belgeleri, rütbede değerlendirilmeyecek süre ve sebepleri, Dördüncü Sınıf Emniyet Müdürü rütbesine terfi için yapılan yazılı ve sözlü sınav sonuçları, yöneticilik ile ilgili hizmetiçi eğitim başarı durumları, Birim Değerlendirme Komisyon görüşü ve liyakate esas alınacak diğer bilgi ve belgeler ilgili değerlendirme kuruluna sunulur.

b) 3201 sayılı Kanunun 55 inci maddesinin ondokuzuncu ve yirminci fıkralarında belirtilen durumlar kapsamında Yüksek Değerlendirme Kurulu gündemine gelecek personelin; sicili, adı, soyadı, görev yeri, rütbesi, unvanı, cezaları, performans değerlendirme puanı, emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için gerekli şartları haiz olup olmadığı ile ilgili bilgiler Yüksek Değerlendirme Kuruluna sunulur.

(2) Yüksek Değerlendirme Kurulu Bakan onayı, Merkez Değerlendirme Kurulu ise Genel Müdür onayı ile her yıl Mayıs ayında toplanır. Her iki kurul salt çoğunluk ile toplanır ve oy çokluğu ile karar alır. Oyların eşitliği halinde kurul başkanının kullandığı oy yönünde karar alınmış sayılır. Kurullar, Bakan onayı ile yıl içerisinde birden fazla da toplanabilir.

(3) Merkez Değerlendirme Kurulunun kararları Genel Müdür, Yüksek Değerlendirme Kurulunun kararları Bakan onayı ile yürürlüğe girer.

(4) Kurulların raportörlük hizmetleri Personel Dairesi Başkanlığınca yürütülür.” hükmüne yer verilmiştir.

 

Yukarıda yer verilen Kanun ve Yönetmelik kurallarının birlikte değerlendirilmesinden; Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personelinin üst rütbeye terfi ettirilip ettirilemeyeceği konusundaki temel ölçütün liyakat olduğu anlaşılmaktadır.

 

Buna göre, rütbelere terfi ettirilecek personelden; liyakatli olduğu değerlendirilen personel hakkında kadro bulunması halinde “terfi eder” kararı, kadro bulunmaması halinde “kadrosuzluk nedeniyle terfi etmez” kararı, bir üst rütbeye terfi etmek için liyakat yönünden yeterli görülmeyen personel hakkında ise “terfi etmez” kararı verilmesi gerekmektedir.

 

Personelin liyakat koşullarına göre değerlendirilmelerinde ise; bulunduğu rütbedeki sicil veya performans değerlendirme notunun, başarı ve üstün başarı belgesi bilgilerinin, mesleki bilgi, beceri ve davranışları ile geçmiş hizmetlerinin, bulunduğu rütbede, affa uğramış olsa bile, adli mercilerce verilen cezaları ile disiplin cezalarının, hakkında devam etmekte olan soruşturma ve kovuşturma bilgilerinin ve Yönetmelikte belirtilen sınavlar sonucunda elde ettiği başarı durumlarının bir bütün halinde dikkate alınması gerekmektedir.

 

Emniyet Genel Müdürlüğünün, ilgili personelin bir üst rütbeye terfi ettirilmesi konusunda takdir yetkisi bulunduğu açık ise de; bu yetkinin, mevzuatta öngörülen ölçütler gözetilerek kullanılması, belirtilen ölçütlerin terfi işlemlerinde uygulanması sırasında da eşit, objektif ve istikrarlı bir uygulamanın sağlanması, hukuk devleti ilkesinin gereğidir. Eşit, objektif ve istikrarlı bir uygulamanın yapılıp yapılmadığı ise, ancak, söz konusu ölçütlerin, terfi işlemlerinde nasıl dikkate alındığının idarece açıklanması sonucunda anlaşılabileceği açıktır.

 

Nitekim Danıştay 2. Dairesi de yukarıda belirtilen ilkeleri göz önünde bulundurarak terfi ettirilmeyen emniyet personeline göre, örneğin “daha çok sayıda” ve/veya “daha ağır” disiplin cezası alan, devam eden soruşturmaları bulunan ve daha az sayıda başarı belgesi ve ödül ile daha düşük performans değerlendirme puanına sahip bir veya birden fazla personelin üst rütbeye terfii yapılırken, ilgililerin terfi ettirilmemesine yönelik işlemlerin iptali istemiyle açılan davalarda dava konusu işlemlerinin iptaline karar vermektedir.

 

Sonuç olarak yukarıda izah edilmeye çalışıldığı üzere, personelin bir üst rütbedeki görevlerin gereklerini yerine getirebilme niteliğini haiz olup olmadığının hukuka uygun şekilde, somut kriterler üzerinden doğru tayini gerekmektedir.

 

Ancak uygulamada bu noktada yanlış değerlendirmelerin yapıldığı da bir gerçek ki, uyuşmazlıklar üst yargı makamlarının içtihatlarında değerlendirilmiştir.

 

Bu bağlamda yasal düzenlemeye aykırı şekilde, haklarında terfi verilmeyen bir Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personelinin, hukuka aykırı işlemin kendisine tebliğinden itibaren 60 gün içerisinde görevli bulunduğu yer idare mahkemesinde dava açması tavsiye olunur. Detaylı bilgi ve hukuki yardım için ise büromuza başvurabilirsiniz.